اطلاع‌رسانی سیستم‌های اعلام حریق

درست است، اطلاع‌رسانی در سیستم‌های اعلام حریق نقش بسیار حیاتی در ایمنی محیط‌های مختلف دارد. برخی از نقاط مهم در این زمینه عبارتند از:

1. افزایش سرعت خروج: یکی از اهداف اصلی اطلاع‌رسانی در سیستم‌های اعلام حریق، افزایش سرعت و به سرعت خارج شدن افراد از محل حادثه است. اطلاع به موقع و دقیق به افراد امکان می‌دهد تا به سرعت به نقاط امن حرکت کنند و از خطرات حریق جلوگیری نمایند.
2. اقدامات امداد و نجات: اطلاع به نیروهای امداد و نجات در مراحل اولیه حادثه، امکان شروع سریع‌تر به عملیات امداد و نجات را فراهم می‌کند. این نیروها می‌توانند با داشتن اطلاعات دقیق، به صورت موثرتری به محل حادثه حضور یابند.
3. فرمان‌دهی به سیستم‌های ایمنی: سیستم اعلام حریق به عنوان مغز سایر سیستم‌های ایمنی عمل می‌کند و با اطلاع‌رسانی به این سیستم‌ها، می‌تواند فرمان‌دهی مؤثرتری برای اطفاء حریق، تخلیه دود، یا دیگر اقدامات ایمنی صورت دهد.
4. کنترل موقعیت حادثه: اطلاع‌رسانی دقیق به افراد و نیروهای امداد، امکان کنترل بهتر از موقعیت و گسترش حادثه را فراهم می‌کند. این اطلاعات به مدیران ایمنی کمک می‌کند تا تصمیمات مناسب‌تری را در خصوص مدیریت حادثه بگیرند.

اطلاع‌رسانی به موقع و دقیق در سیستم‌های اعلام حریق نه تنها به امانت افراد بلکه به تعجیل در اقدامات ایمنی و کاهش خسارات بهبود می‌بخشد

تفاوت های اصلی سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر

تجهیزات سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر به صورت اجزای اصلی زیر تقسیم می‌شوند:

1. سیستم اعلام حریق از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هرکدام وظایف خاص خود را در فرآیند تشخیص و هشدار به مردم در مواقع حریق انجام می‌دهند. این اجزا به طور کلی شامل موارد زیر هستند:
   1. حسگرهای اعلام حریق (دتکتورها):
      • دتکتور دود: برای تشخیص دود تولید شده در صورت وقوع حریق.
      • دتکتور دما: برای تشخیص افزایش دما که ممکن است نشانگر حریق باشد.
   2. کلیدهای اعلام حریق دستی (شاسی):
      • برای امکان تعامل دستی افراد در صورت مشاهده حریق یا خطرات ایمنی دیگر.
   3. کنترل پنل سیستم اعلام حریق:
      • واحد مرکزی که مسئول مدیریت و کنترل تمامی اجزای سیستم اعلام حریق است.
   4. آژیرهای سیستم اعلام حریق:
      • برای اطلاع‌رسانی به افراد در صورت وقوع حریق و ترتیب اخلال به وسیله صدا و نور.
   5. ماژول‌های رابط (اینترفیس) ارسال فرمان:
      • برای ارسال دستورات به اجزای سیستم اعلام حریق مانند دتکتورها و کلیدهای دستی.
   6. ماژول‌های رابط (اینترفیس) دریافت فرمان:
      • برای دریافت فرمان‌ها از سیستم اعلام حریق و انتقال آنها به تجهیزات دیگر.
   7. ایزولاتور:
      • جهت جداسازی و جلوگیری از انتقال مشکلات به سایر اجزا.

   همه این اجزا با همکاری و هماهنگی به منظور اطلاع‌رسانی به سریع‌ترین شکل ممکن و اجرای اقدامات ایمنی لازم در صورت وقوع حریق عمل می‌کنند.

1) حسگرهای خودکار اعلام حریق (دتکتور اعلام حریق)

دتکتورهای مختلف در سیستم اعلام حریق با توجه به نوع حریقی که به آنها واکنش نشان می‌دهند، طراحی شده‌اند تا امکان تشخیص بهتر و دقیق‌تری از حریق و خطرات مرتبط را فراهم کنند. هرکدام از این دتکتورها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:

1. دتکتورهای دود نقطه‌ای (Smoke Detector):
   • برای تشخیص دود حریقی استفاده می‌شوند.
   • معمولاً در محیط‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌شوند.
2. دتکتورهای دودی خطی (Beam Smoke Detector):
   • از یک پرتو نوری برای تشخیص دود استفاده می‌کنند.
   • برای فضاهای بزرگ و با ارتفاع زیاد مناسب هستند.
3. دتکتورهای دودی یونیزه (Ionization Smoke Detector):
   • با استفاده از تغییرات در مقدار یون‌ها در حضور دود، حریق را تشخیص می‌دهند.
   • برای محیط‌هایی که دود سبک تولید می‌کنند مناسبند.
4. دتکتورهای دودی کانالی (Duct Smoke Detector):
   • در سیستم‌های تهویه مطبوع و تخلیه دود HVAC استفاده می‌شوند.
5. دتکتورهای دودی نمونه‌بردار (Air Sampling Detector- Aspirating Detector):
   • نمونه‌برداری از هوا را انجام داده و دود حریق را تشخیص می‌دهند.
   • برای محیط‌های حساس و ارزشمند استفاده می‌شوند.

و غیره. هرکدام از این دتکتورها بر اساس نیازها و شرایط محیطی خاصی که در آنها استفاده می‌شوند، انتخاب می‌شوند.

2) کلیدهای اعلام حریق دستی (شستی اعلام حریق)

شستی‌ها یا دستگاه‌های دستی در سیستم اعلام حریق نقش مهمی در ارتقاء ایمنی فردی و جمعی دارند. این دستگاه‌ها برای اطلاع‌رسانی سریع، اقدام فوری، و حضور فعال افراد در محل حریق به کار می‌روند. در ادامه، کاربردها و انواع شستی‌ها در سیستم اعلام حریق توضیح داده شده‌اند:

1. شستی اعلام حریق (Manual Call Point):
   • کاربرد: برای اطلاع‌رسانی فوری به سیستم اعلام حریق و شناسایی محل حریق توسط افراد در صورت وقوع حریق.
   • عملکرد: با فشار دادن دکمه یا شیاری که با شکل قطبی خود در دستگاه ایجاد شده، اعلام حریق به سیستم اطلاع‌رسانی می‌شود.
2. شستی شروع سیستم اطفا حریق (Manual Release Device):
   • کاربرد: برای شروع فوری عملیات اطفا حریق توسط افراد در صورت وقوع حریق و تخلیه محل.
   • عملکرد: با استفاده از این دستگاه، افراد می‌توانند عملیات اطفا حریق را فوراً آغاز کرده و از تخلیه محل تسریع نمایند.
3. شستی توقف یا تاخیر سیستم اطفا حریق (Manual Abort Device):
   • کاربرد: برای توقف یا تعلیق عملیات اطفا حریق توسط افراد در صورت نیاز به کنترل دستی سیستم اطفا حریق.
   • عملکرد: با استفاده از این دستگاه، افراد می‌توانند عملیات اطفا حریق را متوقف یا به تاخیر بندازند، معمولاً در مواقعی که نیاز به کنترل دستی وضعیت حریق دارند.

این دستگاه‌ها با توجه به نوع و سیاق حریق، به صورت دستی توسط افراد عادی فعال می‌شوند و به سیستم اعلام حریق اطلاعات مهمی ارسال می‌کنند.

3) کنترل پنل سیستم اعلام حریق

کنترل پنل سیستم اعلام حریق به عنوان مرکز فرماندهی و کنترل سیستم‌های ایمنی استفاده می‌شود و نقش مهمی در مدیریت و کنترل حوادث حریق دارد. این دستگاه تعیین کننده نوع ارتباط اجزا مختلف سیستم ایمنی با یکدیگر می‌باشد. در زیر، ویژگی‌ها و نقش‌های اصلی کنترل پنل سیستم اعلام حریق توضیح داده شده‌اند:

1. نمایش وضعیت:
   • کنترل پنل نقش مهمی در نمایش وضعیت عملکردی اجزا مختلف سیستم اعلام حریق دارد. این شامل وضعیت دتکتورها، شستی‌ها، ماژول‌ها و سایر تجهیزات مرتبط با سیستم می‌شود.
2. کنترل و مدیریت:
   • کنترل پنل قابلیت کنترل و مدیریت اجزا را فراهم می‌کند. این شامل فعال‌سازی و تعلیق دستگاه‌ها، تنظیمات سیستم، و اقدامات مدیریتی دیگر است.
3. نمایش مکان حریق:
   • در سیستم‌های آدرس‌پذیر، کنترل پنل توانایی نمایش دقیق مکان وقوع حریق را دارد. این نمایش به مسئولان ایمنی اطلاعات دقیقی را ارائه می‌دهد تا بتوانند به سرعت و به‌طور کارآمد واکنش نشان دهند.
4. ارتباط با سایر سیستم‌ها:
   • کنترل پنل با سایر سیستم‌های ایمنی مانند سیستم‌های اطفا حریق، سیستم‌های انتقال دود، و سیستم‌های تخلیه مرتبط است. این ارتباطات به منظور هماهنگی بهتر در مدیریت حریق و ایمنی فردی انجام می‌شود.
5. سرعت عمل:
   • کنترل پنل باید برخوردار از سرعت عمل مناسب باشد تا به سرعت اطلاعات مورد نیاز را ارائه کرده و به اجزا دستورات لازم را ارسال کند.
6. نظارت و گزارش‌گیری:
   • کنترل پنل باید قابلیت نظارت و گزارش‌گیری از عملکرد سیستم را داشته باشد. این گزارش‌ها به مسئولان امنیت و ایمنی کمک می‌کند تا از وضعیت سیستم آگاه شوند و تصمیمات مناسب را بگیرند.

کنترل پنل سیستم اعلام حریق یکی از عناصر حیاتی در ساختار یک سیستم ایمنی جهت جلوگیری از وقوع حوادث حریق و کاهش خسارات به وجود آمده است.

4) آژیرهای سیستم اعلام حریق

آژیرهای سیستم اعلام حریق نقش حیاتی در اطلاع‌رسانی به افراد حاضر در محل حریق و همچنین تسهیل فرآیند تخلیه و ایمن‌سازی دارند. این آژیرها بر اساس نوع کاربری محل و نیازهای خاص طراحی می‌شوند. تعدادی از انواع آژیرها به شرح زیر هستند:

1. آژیرهای صوتی:
   • این آژیرها از طریق صدای پیش‌فرض یا هشدارهای ضبط‌شده به افراد هشدار می‌دهند. آژیرهای صوتی به خصوص در مکان‌های عمومی، اداری، و تجاری کاربرد دارند.
2. آژیرهای مرحله‌ای:
   • این آژیرها دارای سطوح مختلف صدا یا نور هستند و در مراحل مختلف حریق اطلاع‌رسانی می‌کنند. به عبارت دیگر، با افزایش شدت حریق، آژیر به صورت مرحله‌ای فعال می‌شود. این نوع آژیرها برای کاهش هرگونه هرج و مرج زودتر هشدار می‌دهند.
3. آژیرهای فلاشردار:
   • آژیرهای فلاشردار همزمان با ایجاد صدا، نوری فلش را فعال می‌کنند. این نوع آژیرها برای افرادی که ممکن است در معرض نور قوه‌ای مشکل داشته باشند یا در مکان‌های باز که از صدا خنک‌تر استفاده می‌شوند.

نحوه قرارگیری آژیرها در سیستم اعلام حریق بستگی به متعارف بودن یا آدرس‌پذیر بودن کنترل پنل دارد:

• آدرس‌پذیر (Addressable): در سیستم‌های آدرس‌پذیر، هر آژیر دارای یک آدرس منحصر به فرد است. این آدرسها امکان شناسایی دقیق مکان وقوع حریق و موقعیت آژیرها را فراهم می‌کند.
• متعارف (Conventional): در سیستم‌های متعارف، آژیرها به عنوان یک گروه به شکل متعارف قرار می‌گیرند. هر آژیر نقش مشخصی در اطلاع‌رسانی به گروه‌های مختلف افراد یا مناطق مشخص دارد.

استفاده از هر نوع آژیر بستگی به نوع ساختمان، شرایط محیطی، و نیازهای ایمنی آن محل دارد.

5) ماژول های رابط ارسال فرمان به سیستم اعلام حریق